2015/11/23

Szlachetne techniki fotograficzne - cyjanotypia i brąz van Dyke - cz.I

W dobie fotografii cyfrowej, miło jest sięgnąć do starych technik szlachetnych. 

Z cyjanotypią miałam przyjemność popracować kilka lat temu, zaś brąz van Dyke poznałam w październiku tego roku na warsztatach Interphoto Białystok. 
Obie techniki są interesujące, wymagają pełnej uwagi i dużej ilości czasu. Cierpliwe zakładanie emulsji światłoczułej, monitorowanie procesu naświetlania, wreszcie płukania i ewentualne odbarwianie. Przyznam, że eksperymentowanie z tymi technikami to tez spory koszt finansowy - zaczynając od chemii, kończąc na papierach akwarelowych i folii do negatywu. Oczywiście papier, papierowi nie równy i część odbitek po prostu ląduje w koszu ...
Istotnym elementem do stworzenia dobrej odbitki jest folia do negatywu - jej przeźroczystość wpływa bezpośrednio na intensywność kolorystyki i kontrasty. 




cyjanotypia - odbitki skanowane


Cyjanotypia to technika wynaleziona przez Sir Johna Herschela, który opisał ją w 1842 r. w opracowaniu pt. On the Action of the Rays of the Solar Spectrum on Vegetable Colours and on Some New Photographic Processes i zaprezentował 16 czerwca tego roku w Royal Society of London. Pierwotnie technika opracowana przez Herschela pozwalała na otrzymywanie negatywów. Stworzył on także jej wersję pozytywową, jednak wymagała ona ulepszeń, które w 1877 r. wprowadził Henri Pellet. Herschel nie opatentował wynalezionej przez siebie techniki. Sam wykorzystywał ją do kopiowania rycin i notatek. Jednym z najwcześniejszych przykładów zastosowań cyjanotypii były prace zajmującej się amatorsko botaniką Anny Atkins, córki naukowca Johna George'a Childrena. W 1840 roku razem z ojcem zainteresowali się technikami opracowanymi przez Williama Foxa Talbota: kalotypią i photogenic drawing. Dwa lata później Atkins zapoznała się z techniką cyjanotypii, wynalezioną przez Herschela, przyjaciela ich rodziny. Wykorzystała ją do stworzenia ilustracji do swojej książki na temat alg: British Algae: Cyanotype Impressions, opublikowanej w latach 1843–1853. Była to pierwsza w historii książka ilustrowana fotografiami, wyprzedzająca o kilka miesięcy publikację The Pencil of NatureTalbota, której często przyznaje się pierwszeństwo w tym zakresie.
Cyjanotypia była techniką tańszą i łatwiejszą od technik srebrowych, wykorzystywanych w fotografii w tym czasie. Na szerszą skalę zaczęła być wykorzystywana po roku 1872, kiedy paryska firma Marion et Cie zaczęła sprzedawać papier ferro-prussiate, czyli gotowy, światłoczuły papier do wykonywania cyjanotypowych kopii planów. Do około połowy XX wieku cyjanotypię stosowano w reprografii jako technikę służącą do kopiowania dokumentów (w języku angielskim uzyskana w ten sposób kopia nazywana jestblueprint). W XIX wieku używali jej fotografowie-amatorzy, ale ze względu na jej niebieski kolor odrzucała ją część fotografów zawodowych, uznając za technikę niższej rangi. Do profesjonalnych fotografów stosujących cyjanotypię należeli m.in. Henri Le Secq i Edward Curtis; z kolei Muybridge w cyjanotypii wykonywał robocze odbitki, poprzedzające wykonanie właściwych odbitek w bardziej „szlachetnych” technikach. Cyjanotypia wykorzystywana była także w fotografii dokumentacyjnej, utrwalającej duże przedsięwzięcia inżynieryjne, takie jak budowa Forth Bridge i Kanału Panamskiego.
Podobnie jak inne dawne techniki fotograficzne, tak i cyjanotypia została w latach 60. XX wieku ponownie odkryta przez współczesnych fotografów jako jedna z alternatyw dla powszechnie wówczas wykorzystywanej techniki żelatynowo-srebrowej.



brąz van Dyke - odbitki skanowane

Brąz van Dyke - ta technika szlachetna występuje pod nazwami brąz: van Dyka, van Dyck’a, van Dyke, Vandyka, Vandycka, Van Dyke brown i inne odmiany.
Technika Vandyke (znana również jako Vandyke Brownprint) to jedna z najstarszych obok cyjanotypii i papieru solnego technik fotograficznych z XIX wieku. Podobnie jak we wszystkich pozostałych procesach fotograficznych zdjęcia w technice Vandyke wykonywane są metodą stykową przy użyciu światła bogatego w promieniowanie UV(światło słoneczne lub lampa halogenowa, lampa z żarówką UV). Naświetlone odbitki wywoływane są w kąpieli wodnej, a następnie utrwalane przy pomocy roztworu tiosiarczanu sodu. Powstałe w ten sposób zdjęcia charakteryzują się bardzo wysoką trwałością, miękkimi przejściami tonalnymi, a przede wszystkim piękną, brązową kolorystyką.



proces naświetlania


cdn.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Thank you for your comment